Kiedy się stosuje nałożenie rąk i co ten gest oznacza?

Nałożenie rąk zależy od obrzędu, w którym się ten gest stosuje. Najczęściej występuje on przy udzielaniu błogosławieństwa prymicyjnego czy pontyfikalnego, gdzie oznacza łaskawość Pana Boga, który jest źródłem wszelkiej świętości.  Nałożenie rąk stosuje się także w obrzędzie sakramentu bierzmowania, kiedy to biskup – szafarz sakramentu nakłada ręce na kandydatów, a następnie dokonuje namaszczenia olejem krzyżma. To symbolizuje dary Ducha Świętego dla osoby bierzmowanej. Szczególnym momentem nałożenia rąk są święcenia diakonatu, prezbiteratu czy episkopatu, ponieważ ten zwyczaj pochodzi od czasów Apostołów, kiedy przy ustanowieniu starszych czy biskupów - jak czytamy w Dziejach Apostolskich - apostołowie ,,modląc się, włożyli na nich ręce.” W obrzędzie tego sakramentu nałożenie rąk oznacza przekazanie władzy Ducha Świętego. Nałożenie rąk występuje także w sakramencie namaszczenia chorych, ponieważ Chrystus często kładł ręce na tych, których uzdrawiał.

Nałożenie rąk w wyżej wymienionych obrzędach jest materią sakramentu, którą wyjaśnia tekst modlitwy towarzyszącej, nazywanej formą sakramentu.

Nałożenie rąk stosuje się także przy chrzcie, ponieważ zniewolonych przez złego ducha uważano za chorych. Gdy odmawiano nad nimi modlitwę egzorcyzmu, kładziono na nich ręce. W tym sakramencie omawiany gest oznacza ochronę katechumena przed atakami Złego, a także rozwijanie otrzymanego daru życia Bożego – łaski uświęcającej. Gotowość pomocy nowoochrzczonemu w tym rozwoju deklarują rodzice biologiczni i chrzestni.

Nałożenie rąk można zauważyć również podczas każdej Mszy świętej, a konkretnie podczas epiklezy, kiedy to kapłan wyciąga ręce nad darami, aby Bóg przez zesłał Ducha Świętego na te dary, które składa Bogu w ofierze, w imieniu całego ludu. Warto także zauważyć, iż w czasie bierzmowania świadek kładzie osobie bierzmowanej prawą dłoń na ramieniu, co także jest gestem zbliżonym do nałożenia rąk. Jest to jakby wzięcie odpowiedzialności za daną osobę, poświadczenie jej gotowości i dojrzałości do przyjęcia sakramentu.

O tym geście zwykło się mówić, że jest przekazaniem przez szafarza sakramentu mocy i daru Ducha Świętego na osobę przyjmującą sakrament.

Dawid Makowski


Bibliografia:

  • Biblia Tysiąclecia wydanie V, Dzieje Apostolskie.
  • liturgia.wiara.pl, Postawy i gesty w liturgii.
  • Obrzędy święceń i błogosławieństw.