Przed Eucharystią:
Obchodzone dzisiaj święto łączy ze sobą dwa przedsoborowe: święto odnalezienia Krzyża i święto podwyższenia Krzyża.
Chrześcijańska tradycja przypisuje odnalezienie Krzyża Chrystusa 14 września 320 r. św. Helenie, matce cesarza Konstantyna Wielkiego. W związku z tym wydarzeniem zbudowano w Jerozolimie na Golgocie dwie bazyliki: Męczenników nazywaną także Bazyliką Krzyża oraz Zmartwychwstania. Na pamiątkę poświęcenia i przekazania miejscowemu biskupowi obu świątyń 13 września 335 r., obchodzono tego dnia co roku uroczystość Podwyższenia Krzyża świętego. Później przeniesiono to święto na 14 września; najpierw dla tych kościołów, które posiadały relikwie Krzyża, potem zaś dla całego Kościoła Powszechnego. Pielgrzymi przybywający bardzo licznie do nowo powstałych bazylik z radości z jego odnalezienia brali udział w podwyższeniu Drzewa Krzyża, które polegało na podnoszeniu go w czterech miejscach świątyni dla adoracji ludu.
W 614 r. na Ziemię Świętą napadli Persowie. Zburzyli wówczas wszystkie kościoły, a wiedząc, jak wielkiej czci doznaje Krzyż Pana Jezusa, zabrali go ze sobą. Ostatecznie doznając porażki, w traktacie pokojowym Persowie zostali zmuszeni do oddania świętej relikwii. Podanie głosi, że kiedy sam cesarz chciał na swoich ramionach zanieść Krzyż Chrystusa na Kalwarię, mógł to uczynić dopiero wówczas, kiedy zdjął swoje królewskie szaty.
Nabożeństwo do Krzyża Świętego sięga początków chrześcijaństwa, w liturgii jest obecne od IV w. W Rzymie zaznacza się szczególnie w uroczystej procesji
z bazyliki pw. Matki Bożej Większej do bazyliki pw. św. Jana na Lateranie.


Przed liturgią Słowa:
Codzienne życie nawet jeśli jest względnie bezpieczne i stabilne zwyczajnie nam się nudzi. Boże dary, choć tak cudowne, jak manna z nieba, przepiórki
i prowadzenie przez słup obłoku powszednieją. Czasem dopiero wstrząs przyniesiony przez śmierć, zaburzenie naturalnego biegu wydarzeń powoduje, że przypominamy sobie o Bożej Miłości przejawiającej się właśnie troską o najdrobniejsze szczegóły naszej egzystencji.
Niech liturgia Słowa pozwoli nam zachwycić się Krzyżem Chrystusa, znakiem Największej Miłości Boga względem człowieka.